« لختی قلم را بر وی بگریانم»

وقتی برای پایان نامه تحصیلی ام مطالعه  اوستا را آغاز کردم، نمی دانستم که کتابی را که در دست دارم حاصل پژوهش رشتی پراوازه ای است که نخستین دانشجوی ایرانی بوده که زبان و ادبیات اوستایی و پهلوی را آموخته است.

او  هدف خود را از ترجمه اوستا و متون فرهنگ ایران باستان، شناساندن ایران به فرزندان کنونی این سرزمین توصیف می کند. ولی سالهاست که در زادگاهش غریب تر و ناشناخته تر از دیگر جاهای ایران خفته است.

از پدری بازرگان و مادری از خاندان مجتهدان برزگ متولد شد. در آن دوران که مدرسه نبود پدر برای رفاه فرزندانش، مکتب خانه ای کنار خانه خود دایر می کند و آخوندی را برای آموزش پسران خود می گمارد.

آن مکتبخانه در زمانی که اُستاد هنوز زنده بوده و خود نگاشته است؛ « پارینه ای چند است که مقبره پدران و برادرانم می باشد.» و خود هم نوشته: « من هم پس از نوردیدن این همه سالهای بلند در آن جا آرام خواهم گرفت».

سال 1347 بود که آن بزرگ مرد در آرامگاه خانوادگیش آرمید، همانجا که روزی مکتب خانه اش بود ، جسم فرتوتش را در محلی که اولین گامهای دانش را جستجو می کرد؛ خوابانیدند.

اگر مسافری که با آثارش او را شناخته و به شوق خواندن فاتحه ای بر سر مزارش به رشت بیاید؛ نه تابلویی می بیند و نه تندیسی و نه حتی همشهریانش او را می شناسند، باید آنقدر در کوچه پس کوچه های سبزه میدان رشت بگردد تا از نوع ساختمان حدس بزند که اینجا بزرگ مردی خفته است. چه باک اگر دنیا تو را بشناسد اما هم محلی ات مزارت را هم نشناسد.

استاد ابراهیم پورداوود پس از سالها آموختن و آموزاندن، در 28آبان ماه 1348 در سن 83سالگی در اثر سکته قلبی به دیار فِرَوَهران می رود و جسمش در کنار پدران و برادرانش در کوی حاجی داوود و در همان مکتب خانه خانوادگیش که نخستین حرفها را با زبان و قلم آموخته بود؛ به خاک سپرده می شود.

اما… وقتی اندیشه ای حصارها را می شکند و تا قرنها گسترش می باید، چه باک اگر جسم خاکی بی نام نشان بماند.

با اینکه مقبره ابراهیم پورداوود جزء آثار میراث فرهنگی است و به ثبت کشوری رسیده است؛ در گوشه ی زادگاهش خاک غربت می خورد.