دو سال است زمستان‌نشین خانه‌ی دریابیگی، تابستان ندیده

خانه تاریخی دریابیگی لنگرود در لنگرود، تا دو سال پیش یک مجموعه خانه تاریخی بود. شامل تابستان نشین، زمستان نشین و بخشی هم جزء ملحقات این خانه بود. اما روند تخریب خانه های تاریخی در کشور، متاسفانه در گیلان سرعت بیشتری دارد هم به لحاظ رطوبی بالا امکان نگهداری را سخت تر می کند و هم عدم نظارت و تامین اعتبار سازمان میراث فرهنگی بر سرعت تخریب می افزاید.
این خانه با شکوه که در حال حاضر تنها بخش تابستان نشین آن باقی مانده است، محل زندگی بانو شاه بنایی، نوه دختر دریابیگی بزرگ است.
این خانه درحاشیة‌ غربی رودخانه لنگرود در محله راه پشته و نزدیک مسجد غروی واقع شده و ظاهراً در اویل دورة قاجاریه ساخته شده و مدتی هم كه مقر فرمانده نیروی دریایی بوده است.
دريابيگي‌ از سرشناسان‌ گيلان‌ در دوره قاجار بود و مدتی هم انحصار واردات نمک را از روسیه در دست داشته است‌.
بنای زمستان نشین از دو طبقه‌ تشكيل‌ شده‌ و اتاق‌هاي‌ طبقه‌ بالاي‌ آن‌ ، ارسي‌هاي‌ چوبي‌ مشبك‌ زیبایی دارد. ‌ اين‌ خانه‌ دو در بزرگ‌ چوبي‌ قديمي‌ با گل‌ ميخ‌ها و كوبه‌هاي‌ قديمي‌ دارد. هر طبقه‌ سه‌ اتاق‌ دارد و جلوي‌ هر طبقه ‌، يك‌ ايوان ‌چوبي‌ زيبا به چشم‌ مي‌خورد. سراسر تالار مقرنس‌ كاري‌ شده‌ و گچبري‌هاي‌ ارزنده‌اي‌ از دوران‌ قاجار دارد.
خانم شاه بنایی با ابراز تاسف از عدم حمایت مسئولان میراث فرهنگی از خانه های میراثی می گورد: نگهداری این خانه برای ما بسیار هزینه بر است و اگر عشق و علاقه نبود، ما نیز این بنا را مانند بخش زمستان نشین می فروختیم.
وی با گلایه و دردمندی ، بخش زمستان نشین را که تخریب شده به ما نشان می دهد و می افزاید: با وجود اینکه این خانه در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده بود، با تبانی برخی تخریب شد و زمانی میراث تصمیم گرفت خانه را حفظ کند که نیمی از طبقه دوم با اره های برقی بریده شد.
شاه بنایی ، تاقچه‌ ها، مقرنس کاری ها ‌، آئينه‌هاي‌ سنگي‌ قديمي‌ و نقاشی های زیبای این عمارت را توصیف می کند و می افزاید: روزی که اره های برقی به جان این عمارت افتاد را فراموش نمی کنم، وقتی سقف فروریخت تلی از خاک در تمام فضا پیچید و انگار نیمی از هویت مرا تکه کردند و قلبم داشت از جا کنده می شد.
وی تاکید کرد: پیش از تخریب خانواده من خیلی پیگیری کردند از طریق استاندار و نمایندگان اما گوش شنوایی نبود و پس از تخریب، میراث فرهنگی آمده و داربست هایی زد تا سقف را مرمت کند! نوشدارو بعد مرگ سهراب. اما دو سال است همین داربست ها هم زنگ زده و به دلیل تخریب دیوار باقی مانده اشیاء و نقاشی های دیواری هم به سرقت رفت.
شاه بنایی با آه و حسرت می گوید: گردشگران زیادی از شهرهای مختلف برای دیدن این خانه می آیند و نمی دانند که مهمترین بخش خانه که هنرمندان توسط پدرم و پدربزرگم ساخته و مرمت شده بود؛ به باد فنا رفته است.
ورودی بخش تخریب شده درب حلب مانندی گذاشته اند بی حفاظ که هر کس به راحتی می تواند در ان وارد شود. اما به دلیل رشد بیش از حد گیاهان و درختان خانه که سالهاست هرس نشده است، امکان عکس گرفتن از بخش های تخریب شده، غیر ممکن می نمود. اما دیدن سقفی که کاملا برداشته شده و طاقچه ها و مقرنس کاری هایی که نیمه تخریب شده اند؛ بسیار دلخراش است.