«گُفتاوردی» با حضور «نُخبگان»

هاتف‌خبر- نسرین پورهمرنگ- قرار است در ماه‌های سال جاری “گفتاوردی” با حضور نخبگان و حمایت و هدایت بنیاد ملی نخبگان در کشور شکل بگیرد. به گفته‌ی مدیران این بنیاد، این بهترین برنامه‌ای است که در سال جاری خورشیدی، پیگیری و به انجام رساندن آن در فهرستِ نخست کارهای بنیاد ملی نخبگان قرار گرفته است.

«گفتاورد ملی نخبگان» با شعار «نخبگان، حکمرانی دانش بنیان» تدارک دیده شده است. مدیران و برنامه‌ریزان بنیاد ملی نخبگان مدعی هستند که این رویداد “نقطه‌ی عطفی” است که انتظار می‌رود تا نخبگان بتوانند از طریق آن در حل مشکلات تاثیرگذاری محسوسی داشته باشند و مدیران نیز از آن استقبال نمایند.

دکتر فرهاد شیرینی، رئیس بنیاد نخبگان استان گیلان -چهارشنبه نهم خردادماه در نشستی خبری در محل این بنیاد- در این‌باره چنین توضیح داد که: «بحث این است که خود مردم و استعدادهای برتر در پیدا کردن مشکلات و ارائه‌ی راه‌حل برای مشکلاتی که بدان می‌رسند مشارکت داشته باشند، و راه‌حل‌های ارائه شده در قالب این رویداد می‌تواند ابزاری باشد برای کمک به مدیران برای حرکت در جهت حل مشکلاتی که دیده شده است.»

دکتر شیرینی در ادامه افزود: «این رویداد دارای 5 محور اصلی است: مالی، پولی، منابع طبیعی، امنیت غذایی، سلامت، حکمرانی و سیاستگذاری. علاقمندان به مشارکت در این رویداد ملی می‌توانند در سامانه‌ی بنیاد ملی نخبگان به نشانی  https://bmn.ir  و یا  https://bebate.bmn.ir ثبت نام اولیه را انجام دهند و سپس مسیر ثبت ایده را در آن طی نمایند.»

به گفته‌ی دکتر شیرینی ایده می‌تواند به صورت فردی و یا تیمی ثبت شود و الزامی به این که مجموعه‌های تیمی صرفا متشکل از استادان دانشگاه باشند نیست. هر مجموعه‌یی که در حوزه‌های نام برده شده و ذیل آن حوزه‌ها، از ایده و نظری برخوردار باشند، می‌توانند مشارکت نمایند. برای منتخبین این ایده‌ها در مرحله‌ی ملی و در وهله‌ی نخست جایزه‌ای یک میلیارد تومانی در نظر گرفته شده است و همچنین برای اجرای هر ایده نیز، جایزه‌ای حمایتی بالغ بر یک میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.

اگرچه اجرای برنامه‌ای با عنوان «اولین گفتاورد ملی نخبگان» می‌تواند به خودی خود یک رویداد مفید تلقی شود، اما پرداختن به ابعاد رسانه‌ای آن چه بسا بتواند بر جذابیت این رویداد نزد افکار عمومی بیفزاید. توجه به پیوند واژگان «گفت» و «آورد» شاید نکته‌ی جذاب همین ابعاد رسانه‌ای و بازتاب آن بین افکار عمومی باشد.

«آورد» در ترکیب «گفت» و «آورد» واژه‌ای است به مفهوم کوشیدن برای جنگ، نبرد و کارزار، و در واژگانی از قبیل «آوردگاه»، «هماورد» و «شهرآورد» می‌توان مفهوم جنگ ، ستیزه و البته “رقابت” را در آنها به خوبی مشاهده و دریافت کرد. اگرچه «گفتاورد» در مراد نخستین به معنای بحث و گفت و گو، نقل قول و بازگویی گفته‌ها و اندیشه‌های فردی است و در لغت‌نامه‌ی مرحوم دهخدا نیز «بازگفتن سخن دیگری و از قول کسی سخنی را نقل و روایت کردن» آمده است، اما افزودن واژه‌ی «آورد» به «گفتار» می تواند به معنی جنگ و کشمکش در گفتمان‌ها و اظهار نظر و بیان دیدگاه‌ها و نظرات نیز باشد.

اساسا بیان دیدگاه‌ها در زیست اجتماعی همواره محل نزاع بوده و هست و این نه تنها امری غیر طبیعی یه‌شمار نمی‌رود، که از ضرورت‌های ناگزیر پیشبرد اهدافی است که در هر فضای گفتمانی تعبیه شده است. شاید توجه به چنین ضرورت گریزناپذیری بوده که سبب گردیده است تا طراحان رویداد «اولین گفتاورد ملی نخبگان»، آگاهانه و چه بسا عامدانه از واژه‌ی ترکیبی «گفتاورد» برای نامگذاری برنامه‌ی خود استفاده کرده‌ باشند.

نکته‌ی قابل تامل در اینجاست که ذیل گفتمان‌های متنوع توسعه و طرح‌ها و برنامه‌های مختلف اجرایی، به‌طور عمده اغلب بر گفتارها، ایده‌ها و دیدگاه‌ها تکیه شده است، اما اجرایی ساختن این ایده‌ها مساله‌ی مهم دیگری است که، به نظر می‌رسد نخبگان علمی و برنامه‌ریزان و طراحان به صورتی اغلب آگاهانه و شاید هم ناخودآگاه از چالش‌های پیش روی اجرایی نمودن آن پرهیز نموده و خود را دور نگه ‌می‌دارند.

اگرچه در سخنرانی‌های اغلب مدیریتی، چنین چالش‌هایی به طور کلی و پیشفرض به «ساختارها» و «ضعف ساختاری» نسبت داده می‌شود (که البته نادرست هم نیست) ، اما تار و پود این ساختارهای ضعیف، مبتنی بر روابط قدرت شناخته شده‌ای است که اغلب مانع از تحقق برنامه‌های مبتنی بر توسعه می‌شود.؛ روابط قدرتی که بسیار معطوف به عملکرد کُنشگران ساختارهای اجتماعی و بوروکراتیک است.

از اینرو به نظر می‌رسد رویداد «اولین گفتاورد ملی نخبگان» حتی اگر در برانگیختن چالش‌های فکری و کلامی و رقابت‌های گفتمانی – در فضایی مبتنی بر احترام متقابل، حق و حقوق یکسان نخبگان در بیان عقاید و نظرات و برخورداری از امنیت اجتماعی و روانی- بتواند با موفقیت نسبی عمل کند، چه بسا یک دستاورد به شمار آید؛ اگر و تنها اگر در هزارتوی پستوهای مدیریتی و شعارهای تبلیغاتی و نمایشی، اَبتر نماند.