پشت «دانایی» اردو بزنیم! مردی که هرگز ادعای دانشمند بودن نداشت

هاتف‌خبر – سیدحسین ضیابری سیدین – برخیها گمان می‌کنند که دانشمند تنها کسی است که چیزی را اختراع یا ابداع کرده، تئوری را پایه‌گذاری نموده و یا در علوم محض صاحب نظریه یا تئوری ویژه باشد، اما دانشمند در حقیقت به هر فرد که در زمینه‌یی خاص به درجه‌ی کمال رسیده باشد نیز اطلاق می‌شود.
جعفر بخش‌زاد محمودی از آن دست انسانهایی بوده که می‌شود او را دانشمند دانست. او به معنای واقعی کلمه «دانشمند» بود و در بسط و گسترش دانش خود نیز به هر طریق ممکن در جامعه تلاش می‌کرد.
او این هفته در سن ۸۴ سالگی دار فانی را وداع گفت و در سکوت خبری و در حالی که کمتر کسی در استانمان به اندیشه و آرای تابناک وی آشنایی کامل یافته باشد، به زندگی زمینی خود پایان داد.
این مرد بزرگ در زمینه‌ی «دستور زبان گیلکی»، واژگان و لغت گیلکی» و «آیین نگارش گیلکی» سه اثر مهم از خود به جای گذاشته است که دو مورد اول به شکل کتاب چاپ شده‌اند و آیین نگارش گیلکی نیز به هیات یک ویژه‌نامه‌ی مجلد در آرشیو «هاتف» وجود دارد.
شادروان جعفربخش‌زاد محمودی همچنان در کار تهیه و انتشار بزرگترین کتاب لغت زبان گیلکی بود که در این اواخر کار تایپ و تصیحیح آن در جریان بود و با خود قرار گذاشته بود که به زیور طبع آراسته شود اما اجل مهلت نداد که ثمره‌ی تلاش چندین و چند ساله‌ی خود را ببیند.
از او صدها مقاله در نشریات محلی استان گیلان به چاپ رسیده و می‌توان او را دانشمندی نامید که در استان خودش هر چند شناخته شده بود اما تنها بود.

او سجایای اخلاقی والایی هم داشت که این خلقیات سبب می‌شد هرگز چیزی از کسی درخواست نکند، زیاده‌خواهی ننماید، در جمعهایی که معمولاً برای به نمایش گذاشتن خود فرد برگزار می‌شود، شرکت نکند و اگر پرسشی از او مطرح می‌شد و پاسخ آن را نمی‌دانست رک و راست بگوید نمی‌دانم و تضاهر به دانایی نکند.
جعفر بخش‌زاد محمودی برای من هم معلمی بزرگ بود و هم اسطوره‌ی اخلاق و انسانیت.
می‌توان به جرات گفت که او در زندگی پرفراز و نشیب زمینی‌اش دست از پا خطا نکرده و کارنامه‌یی شفاف و زلال از خود برجای گذاشته است.
سجایای برجسته‌ی اخلاقی او علاوه بر اینکه از این استاد گرانمایه شخصیتی محکم و دوست‌داشتی ساخته بود، سبب می‌شد که دیگران هم جذب دانش و توانایی علمی او در زمینه‌ی زبانشناسی شوند.
برخیها گمان می‌کنند کتابهایی که از این استاد برجسته‌ی زبان گیلکی برجای مانده چیزی ساده است اما می‌توان با یک مقایسه در چیزی که «دهخدا» یا «دکتر معین» از زمینه‌ی لغتنامه‌ی فارسی به یادگار گذاشته‌اند، اهمیت کار شادروان بخش‌زاد محمودی را به خوبی دریافت.
انتشار لغتنامه‌ها چیزی نیست که یک سال یا دو سال وقت و زمان ببرد بلکه سالهای سال باید یک فرد محقق و پژوهشگر تلاش کند تا لغتنامه‌یی تدوین شود. در اهمیت کارهای استاد بخش‌زاد محمودی همین بس که بدانیم لغتامه‌ی دهخدا در طول ۴۰ سال تهیه و گردآوری شده است.
من به عنوان مدیر مسوول هفته‌نامه‌ی «هاتف» در سال ۱۳۷۰ از وجود لغتامه‌ی «شادروان بخش‌زاد محمودی» مطلع شده اما این لغتنامه چیزی حدود ۱۲ سال بعد به چاپ رسیده است. زمانی که من با این لغتنامه در سال ۱۳۷۰ آشنا شدم استاد بخش‌زاد می‌گفت که در تهیه‌ی آن بیش از ۲۰ سال تلاش کرده است.
امیدوارم جامعه‌ی ما قدر دانشمندان خود را بیش از پیش بداند و همواره اردوگاه جوانان جامعه‌ی ما «پشت دانایی» باشد، همانطور که سهراب می‌گفت: «پشت دانایی اردو بزنیم».