هاتفخبر – نشرین پورهمرنگ – ۱۸۰ سال از تاریخ معاصر ایران از آغاز سلطنت قاجاریه تا سرانجام فتحعلیشاه/ سعید نفیسی/ انتشارات چتر فیروزه
سعید نفیسی؛ استاد تاریخ دانشگاه تهران، محقق، شاعر و ادیب ایرانی بود که طی حیات پربارش (۱۸ خرداد ۱۲۷۴ تهران – ۲۳ آبان ۱۳۴۵)، خدمات ارزشمندی به فرهنگ، تاریخ و ادبیات کشور نمود. از این محقق و تاریخ پژوه نامدار کشور، در روزهای پایانی سال ۹۷، کتابی با نام «180 سال از تاریخ معاصر ایران از آغاز سلطنت قاجاریه تا سرانجام فتحعلیشاه» تجدید چاپ یافت که برای علاقمندان به پیگیری وقایع تاریخی ارزشمند و خواندنی است. در بخشی از پیشگفتار این کتاب چنین آمده است: «نمیتوان به درستی به تاریخ دورانی دست یافت، بیآنکه بر تاریخ دورانهای پس از آن وقوف داشته باشیم و از آنجا که تاریخ گذشتگان هر ملت رستنگاه آینده آن ملت است، اگر از تاریخ خود بیخبر باشیم نخواهیم توانست آینده را بسازیم. از این جهت است که مقوله تاریخ، امروزه در چشم دانشمندان جایگاه تازهای یافته و نسبت به آن توجهی خاص مبذول میشود.
منظور از تاریخ نقل بیطرفانه حقایقی است که در گذشته یک ملت اتفاق افتاده است، نه انتقال گزارشهایی که بنا به مصلحتهایی به سود بعضی و به زیان بعضی دیگر نگاشته شده باشد. از این جهت است که دانشمندان و جامعهشناسان در نقل وقایع تاریخی جایگاهی برای تعصب و حُب و بغض قائل نیستند و متاسفانه کم نیستند شخصیتهای برجستهای که به ذلالت کشانده شده و مردان گمنامی که به قلم مورخان مغرض نامدار شدهاند.»
در این کتاب مولف به وقایع دوران حکومت قاجار در ایران پرداخته و اوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور را بررسی کرده است. وقایع متعدد و سرنوشتسازی در ایران دوره ی قاجار به وقوع پیوست که تاثیرات بلندمدت و پایداری در این سرزمین برجای گذاشت. امضای عهدنامههای گلستان و ترکمانچای ازجملهی این وقایع است.
سعید نفیسی شرح وقایع تاریخی را دراین کتاب با نحوهی به قدرت رسیدن قاجارها آغاز میکند، دربارهی نژاد قاجارها، نسب خانوادگیشان، مهاجرت طوایف تُرک به ایران، ظهور قاجارها در تاریخ ایران، وضعیت آنان پیش از به قدرت رسیدن و چگونگی غلبه کردن ایل قاجار بر طوایف مدعی تاج و تخت، نیاکان آقا محمدخان، اوضاع اجتماعی ایران در زمان آقامحمدخان، عملکرد فتحعلیشاه و… به شرح و بیانی دقیق می پردازد. شرح بسیاری از حوادث جزیی از جمله ویژگیهای این کتاب است که ممکن است از نگاه بسیاری از تاریخنویسان مغفول مانده باشد، اما نفیسی بیان آنها را برای ارایه کلیتی از چگونگی پیشرفت وقایع در آن دوران بااهمیت پنداشته است. همچنین سعید نفیسی از شرح و بازنمایی وقایع و حوادث جهانی همزمان با به قدرت رسیدن قاجاها غافل نمانده است و تصویری از رقابتهای دولتهای بزرگ اروپا، نامههای فتحعلیشاه به ناپلئون در بایگانی فرانسه، مکاتبهی عباسمیرزا نایبالسلطنه با ناپلئون، کارهای افسران هیئت نظامی گاردان در ایران، وصیتنامهی ساختگی پترکبیر، نخستین گامهای ایرانیان به سوی تجدد و سرانجام فتحعلیشاه ارایه داده است.
«180 سال از تاریخ معاصر ایران از آغاز سلطنت قاجاریه تا سرانجام فتحعلیشاه» نخستینبار در سال ۱۳۳۵ انتشار یافت، پس از آن چندین بار به صورت افست تجدید چاپ یافت و اینک در روزهای پایانی سال ۹۷ با شمارگان 1100 نسخه و بهای 120 هزار تومان از سوی «چتر فیروزه» بار دیگر برای علاقمندان به پیگیری وقایع تاریخی منتشر شده است.
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.