هاتفخبر – اجرای پروژهی راهآهن آستارا – رشت نیامده حرف و حدیث بسیاری را به وجود آورده و مناشی اظهارنظرهای گوناگون در زمینهی اجرای آن شده است.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی گفته که اجرای راهآهن رشت – آستارا نقشهی ویرانی تنها جنگل جلگهیی ایران است.
سمیه رفیعی با اعلام خبر اجرای طرح راهآهن رشت – آستارا گفت: شرکت ساخت و توسعهی حمل و نقل پیگیر این پروژه است.
وی افزود: این پروژه به طول 160 کیلومتر است که مقصود از آن، اتصال رشت به آستارا است و هیچ مطالعهیی که ضرورت این راهآهن را تثبیت کند، در ارتباط با اجرای آن انجام نشده و این پروژه با پول نفت قرار است انجام شود و پیمانکار پروژه هم گفته ظرف چهار سال پروژه را به اتمام میرساند؛ اما در واقعیت حداقل 15 سال طول میکشد.
رفیعی ادامه داد: این پروژه همچنین تنها جنگل جلگهیی ایران، جنگل گیسوم و 100 هزار قطعه درخت با قطر 30 سانتیمتر را از بین میبرد و بسیاری از زمینهای کشاورزی باید در مسیر آن خریداری شوند. در اینجا امنیت غذایی نیز تحتالشعاع قرار خواهد گرفت.
وی افزود: از چهار روستا خط آهن رد خواهد شد و ادعا میکنند که 15 میلیون تن بار را میتوانند جا به جا کنند اما کل ظرفیتی که وقتی وصل به شبکهی راهآهن میشویم، نهایتاً پنج میلیون تن است. شرکت مشاور و پیمانکار، دارد برای کشور و دولت ما تصمیمگیری میکند. یک کیسهی 15 ساله دوخته میشود تا درآمد داشته باشد.
سمیه رفیعی سپس تاکید کرد: ما چند ماه است روی این موضوع کار میکنیم. اینکه میآیند اول و آخر پروژه را احداث میکنند و این میانه را به عنوان توجیه در نظر میگیرند که حتماً این پروژه باید تکمیل شود. این پروژه از اساس مشکل دارد و توجیه اقتصادی و فنی و تکنیکی ندارد چرا که تمام منابع و معادن شن و ماسهی کشور برای این پروژه حرام میشود چون اصل این پروژه بتنی است. همچنین اصلاً پول و منابعی برای خرید زمینهای زراعی وجود ندارد.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی افزود: مسیر جلفا آلان وجود دارد و دلم از این میسوزد که بار را میتوان از این مسیر منتقل کرد تنها 100 کیلومتر بازسازی میخواهد. ضمن اینکه سرخس یک میلیون تن بار را از سمت بافق به چابهار میرساند. همچنین بحث ترانزیت دریایی هم وجود دارد.
در این باره همچنین فاطمه محمدبیگی نمایندهی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: درخواست جمهوری آذربایجان برای اتصال به ایران ساخت راهآهن رشت – آستارا بود برای اتصال به ایران که بتوانند به خلیج فارس و اقیانوس هند وصل شوند و پول این پروژه را ما بدهیم!
وی افزود: همچنین احیای جادهی ابریشم هم درخواست آنها است. به جای این پروژه، اگر قرار بر راهسازی باشد میتوان از پایین رشته کوه البرز نیز راهسازی کرد.
اما با همهی این اوضاع و احوال در پی امضای سند توافق پروژهی ایران و روسیه برای تکمیل راهآهن رشت- آستارا، شبهههایی مبنی بر اینکه این پروژه تخریب جنگلهای هیرکانی را به همراه مطرح شده که هنوز مشخص نشده است که آیا این شایعهها درست هستند یا خیر؟
خبرگزاری مهر در این باره مینویسد: پروژهی ریلی رشت – آستارا به طول ۱۶۰ کیلومتر که قرار است سه ساله به پایان برسد. از هماکنون صدای برخیها را در آورده و آنها اعلام میکننداجرای این خط ریلی منجر به نابودی بخشی از جنگلهای هیرکانی خواهد شد.
این خبرگزاری بدون اینکه اعلام کند کجا و چه سازمان بررسیهای لازم را انجام داده ادعا میکند که پس از بررسیهای صورت گرفته نشان داده شده که این ادعا پوچ است.
بر پایهی اعلام این خبرگزاری سمیه رفیعی عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی هم در بارهی اجرای طرح ریلی رشت – آستارا اعتقاد دارد که این خط ریلی جنگلهای گیسوم را نابود میکند اما این ادعا از به وسیلهی سازمان حفاظت محیط زیست و مدیرکل ساخت و توسعهی راهآهن رد شده است.
محمد منجمی مدیرکل ساخت و توسعه راهآهن منطقهی ۲ کشور در این باره که آیا خط ریلی رشت – آستارا به محیط زیست منطقه آسیب وارد میکند یا خیر؟ گفت: بهطور کلی حمل و نقل ریلی به عنوان ترابری سازگار با محیط زیست شناخته میشود و احداث راهآهن رشت – آستارا در بخش باختری استان گیلان، هم در توسعهی استان نقش ایفا میکند و هم موجب کاهش سوانح و تصادفات میشود. از سوی دیگر این پروژه در کاهش عوارض زیستمحیطی و جلوگیری از رشد بیرویهی شهرها در کرانهی راهها نیز تاثیرگذار است.
حال پرسشی دیگر نیز به وسیلهی منتقدان مطرح میشود که این خط آهن چقدر برای ایران سود دارد؟ موافقان طرح میگویند با اجرای پروژهی راهآهن رشت- آستارا در صورت حمل سالانه ۱۵ میلیون تن بار حدود ۲۰ میلیارد دلار درآمد از این طریق عاید کشور میشود.
محمد منجمی مدیرکل ساخت و توسعهی راهآهن منطقهی دو کشور که با حضور در میز اقتصاد امروز شبکهی خبر به بیان مشخصات فنی و مزایای راهآهن رشت – آستارا میپرداخت، گفت: امیدواریم ظرف مدت یکماه اقدامات لازم در زمینهی تهیهی نقشه و مراحل ساخت آن اجرایی شود، البته پیمانکار این پروژه که قرارگاه خاتم الانبیا است، بخشی از این پروژه را اجرا کرده و امیدوار هستیم ظرف مدت سه سال با حضور پیمانکاران ایرانی این راهآهن ساخته شود.
به گزارش تسنیم، مدیرکل ساخت و توسعهی راهآهن منطقهی دو کشور همچنین اظهار کرد: ظرفیت حمل بار راه آهن رشت- آستارا ۱۵ میلیون تن است که در صورت رسیدن به این میزان از ظرفیت جابهجایی بار شاهد ارزآوری حدود ۲۰ میلیارد دلار خواهیم بود.
وی گفت: ظرفیت حمل بار این راهآهن در سال نخست بهرهبرداری ۱۰ میلیون تن برآورد شده که به میزان ۹.۶ میلیون تن تقاضای حمل بار دارد. همچنین راهآهن رشت – آستارا ظرفیت جابهجایی حدود ۹۹۰ هزار مسافر را در سال بیستم بهرهبرداری خواهد داشت.
منجمی دربارهی مزایای این پروژه ریلی توضیح داد: راهاندازی این خط ریلی و آسانتر کردن سفر گردشگران خارجی و داخلی میتواند منجر به توسعهی گردشگری کشور نیز بشود.
وی افزود: به طور کلی حملونقل ریلی به عنوان ترابری سازگار با محیط زیست شناخته میشود و احداث راهآهن رشت – آستارا در بخش باختری استان گیلان، هم در توسعه استان نقش ایفا میکند و هم موجب کاهش سوانح و تصادفات میشود. از سوی دیگر این پروژه در کاهش عوارض زیست محیطی و جلوگیری از رشد بی رویه شهرها در کرانه راهها نیز تأثیر گذار است.
وی به جنبههای محیط زیستی این پروژه نیز اشاره کرد و گفت: بنا بر توافق انجام شده با سازمان حفاظت محیط زیست و طبق برنامهریزی صورت گرفته در اجرای این پروژه کمترین میزان خسارت به جنگلها از جمله جنگل گیسوم وارد میشود.
مدیرکل ساخت و توسعهی راه آهن منطقه دو کشور سپس تاکید کرد: این محور ۱۰ ایستگاه دارد که ایستگاه رشت آن ساخته شده و حدود پنج ایستگاه تشکیلاتی و باری و سه ایستگاه مسافری دارد که ظرفیت جابهجایی این مسیر ریلی یک میلیون نفر است.
اما منتقدان مسائلی را مطرح میکنند که جای بررسی بیشتر دارد. یکی از شبهههایی که وجود دارد این است که آیا راهآهن رشت- آستارا جنگلهای هیرکانی ایران را از ثبت جهانی خارج نمیکند؟
در این باره سمیه رفیعی خاطر نشان میکند:برای اجرای این پروژه هیچ مطالعهیی که ضرورت این راهآهن را تثبیت کند، انجام نشده است!
همچنین گفته میشود سند توافق پروژهی ایران و روسیه برای تکمیل راهآهن رشت- آستارا در حالی به امضای دو رئیس جمهور ایران و روسیه رسیده است که مشخص نیست که آیا سازمان منابع طبیعی، سازمان محیط زیست و وزارتخانهی میراث فرهنگی و نهادهای مرتبط مجوزهای لازم برای ساخت آن را صادر کردهاند یا نه؟
خبرگزاریها همچنین اعلام کردهاند که سند توافق پروژهی ایران و روسیه برای تکمیل راهآهن رشت – آستارا امضا شده است و دو رئیس جمهور از طریق ارتباط ویدئویی در مسیر برگزاری جلسهی امضا، با هم در تماس بودهاند.
به هر حال ساخت این خط ریلی ابهاماتی را از هفتهی پیش و به ویژه با صحبتهای رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی ایجاد کرده است.
سمیه رفیعی همچنین تاکید کرد: ما چند ماه است روی این موضوع کار میکنیم. اینکه میآیند اول و آخر پروژه را احداث میکنند و این میانه را به عنوان توجیه در نظر میگیرند که حتماً این پروژه باید تکمیل شود. این پروژه از اساس مشکل دارد چراکه نه توجیه اقتصادی و نه فنی و تکنیکی دارد چرا که تمام منابع و معادن شن و ماسه کشور برای این پروژه حرام میشود چون اصل این پروژه بتنی است. همچنین اصلاً پول و منابعی برای خرید زمینهای زراعی وجود ندارد.
حالا بسیاری از فعالان محیط زیست نگران این هستند که با اجرای این پروژه تکلیف ثبت جهانی هیرکانی چه میشود؟
جنگلهای هیرکانی روز 14 تیر ماه 1398 برابر با 10 جولای 2019 در چهل و سومین گردهمایی جهانی یونسکو در شهر باکو کشور جمهوری آذربایجان به عنوان دومین میراث طبیعی ایران، بر اساس معیار 9، به شمارهی 1584 در فهرست میراث جهانی طبیعی یونسکو ثبت شده است.
حالا این پرسش مطرح میشود که به نظر در بارهی اجرای این پروژه باید وزیر میراث فرهنگی و گردشگری ایران و همچنین رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور و سازمان منابع طبیعی کشور پاسخگو آن باشند که آیا با احداث و اجرای این پروژه، جنگلهای هیرکانی از ثبت جهانی یونسکو خارج نمیشود؟
اجرای این مسیر ریلی در حالی به امضای دو رئیس جمهور ایران و روسیه رسید که مشخص نیست که آیا سازمان منابع طبیعی، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارتخانهی میراث فرهنگی و نهادهای مرتبط مجوزهای لازم برای ساخت آن را صادر کردهاند یا نه؟
«ایرنا» هم در گزارشی بدون اینکه سایت رسمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور در بارهی این پروژه موضعی اعلام کرده باشد گزارش داد که سازمان حفاظت محیط زیست با اجرای کلی پروژهی راهآهن رشت- آستارا موافقت داشته و اجرای تونل با کمترین تخریب جنگل و حفظ حریم تالاب و در جنگل گیسوم استفاده از محدوده خطوط انتقال نیرو پیشنهاد شده است. این موضوع در حالی مطرح شده که نه رئیس این سازمان در این باره مصاحبهیی کرده و نه پورتال رسمی سازمان در بارهی این پروژه دیدگاهی منتشر نموده است.
همچنین به گزارش خبرگزاری دولتی «ایرنا» وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است: پروژهی راهآهن رشت – آستارا با توجه گزارش ارزیابی ارسالی به سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و متعاقباً برگزاری جلسات کمیتهی ارزیابی زیستمحیطی طرح در تاریخهای ۱۳ خرداد ۱۳۹۹، ۱۸ آبان ۱۳۹۹ و ۱۹ خرداد ۱۴۰۰ معاونت زیستمحیطی آن سازمان، با اجرای کل طرح موافقت کرده است.
این خبرگزاری میافزاید: در ارتباط با موضوع عبور دو کیلومتر مسیر راهآهن در محدودهی جنگل گیسوم و تالاب استیل، مقرر شده است تا این موضوع در کمیتهی فنی سازمان حفاظت محیط زیست مطرح شده و پیشنهاد اجرای تونل با کمترین تخریب جنگل و حفظ حریم تالاب و یا استفاده از محدودهی خطوط انتقال نیرو بدون قطع درخت در جنگل گیسوم که قبلاً اجرا شده، مورد بررسی قرار بگیرد.
به هر حال پروژهی پر سر و صدای راهآهن آستارا – رشت به امضای دو رئیس جمهور روسیه و جمهوری اسلامی رسیده و حالا باید دید در مرحلهی اجرا چه شرایطی را برای گیلان و ایران رقم خواهد زد؟
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
