هاتفخبر – سوسن یحییپور در «تجارتنیوز» نوشت: طبقهی متوسط در ایران هر روز کوچک و کوچکتر میشود، اما چطور اقتصاد ایران به این مرحله رسیده است؟
هاتفخبر – سوسن یحییپور در «تجارتنیوز» نوشت: طبقهی متوسط در ایران هر روز کوچک و کوچکتر میشود، اما چطور اقتصاد ایران به این مرحله رسیده است؟ به گزارش «هاتفخبر» بر پایهی نوشتهی این مقاله، طبقهی متوسط عامل رشد تولید است، اما دولتی که حمایت از فقرا را شعار اصلی خود میداند، سیاستهایش به سمتی رفته که جمعیت کمدرآمد کشور به رقم هشداردهندهی ۲۳ میلیون نفر رسیده و به گفتهی کارشناسان این یعنی کوچکتر شدن طبقهی متوسط و تولد طبقهی متوسطِ فقیر! اقتصاددانان علت را جز در تورم و سیاستهای عجیب اقتصادی جستوجو نمیکنند و میگویند که سیاستهایی جامعهیی را شکل داده که در آن دو گروه ثروتمند و فقیر حضور دارند، اما نتیجه چه خواهد بود؟ بروز بحرانهای جدی اجتماعی. به گفتهی کارشناسان طبقهی متوسط در اصل طبقهیی است که زندگی خود را بر تلاش و نتایج آن متمرکز کرده است. اما در ابتدای امسال حسین راغفر کارشناس امور اقتصادی نسبت به له شدن طبقهی متوسط هشدار داد! کمی بعد، محمد خوشچهره یکی از استادان دانشگاه نیز کوچک شدن این طبقه را تایید کرد. در حالی این هشدارها بالا گرفته که دیرزمانی است طبقهی متوسط در ایران زیرفشارهای شدید اقتصادی و معیشتی قرار دارند. همین امر سبب سقوط این طبقه به طبقات پایینتر و نزدیک شدن آن به خط فقر شده است. زنگ خطر فقر روزافزونٖ طبقهی متوسط هم به صدا درآمده است. برخی کارشناسان علت اصلی این بحران را سرعت افزایش قیمتها و ابرتورم در اقتصاد ایران میدانند. مرکز آمار کشور میزان تورم سالانهی مهرماه را ۴۲.۹ درصد اعلام کرده است. هرچند منابع غیررسمی میگویند رقم تورم بیش از اینها است! تورم بهعنوان درد مزمن اقتصاد ایران بهویژه در دو-سه سال اخیر در نتیجهی بالا رفتن نرخ ارز، افزایش یافته است. افزایشی که با بالا رفتن هزینهی تولید همراه بوده و به افزایش شدید قیمت کالاها و هزینهی زندگی منجر شده است. نتیجهی نگرانکنندهی تمام اینها این بوده که توان پسانداز از خانوار ایرانی گرفته شده است. از دیگر سوی خط فقر، شاخصی است که نمایانگر حذف طبقهی متوسط در کشور است. علت توجه به آن هم همان مسالهی تورم بیش از اندازهی کشور است که قدرت خرید خانوار ایرانی را به پایینترین حد ممکن رسانده. از آنجاییکه خبری از اعلام خط فقر به صورت رسمی نیست، هر سال از گوشه و کنار رقم خط فقر شنیده میشود. فعالان کارگری بهتازگی آن را بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان دانستهاند. یک بررسی دیگر میگوید خط فقر مطلق برای خانوار ۴ نفره تهرانی در سال جاری به ۱۲ میلیون تومان رسیده است. تمامی این ارقام مهر تاییدی بر فراگیر شدن فقر در جامعه ایرانی میزند و گسترش پدیده طبقه متوسط فقیر.
آنگونه که صاحبنظران اقتصادی میگویند طبقهی متوسط عامل پیشرفت در یک کشور است. تجارب جهانی نشان میدهد آنجایی که طبقهی متوسط گسترش یافته و در مقابل طبقهی فقیر محدود شده است، در مسیر توسعه حرکت کرده و وارد مدار توسعه شده است اما چرا طبقهی متوسط در رشد اقتصادی اهمیت دارد؟ میتوان پاسخی ساده را از لابهلای اظهارات آنان که به علم اقتصاد اشراف دارند، یافت. هرچقدر طبقهی متوسط بزرگتر و درآمد بیشتری در اختیارش باشد، میتواند بیشتر پسانداز کند و در نتیجه در سرمایهگذاری شراکتی موثر خواهد داشت. آنچه همواره گوشزد میشود این است که نباید این نکتهی مهم که طبقهی متوسط عامل افزایش تولید است را به فراموشی سپرد. نتیجهی این همه فشار بر طبقهیی که آن را پیشران توسعهی اقتصادی میدانند، افزایش مهاجرت است. حتی آنگونه که بررسیها نشان میدهد اگر برنامهیی برای سرمایهی انسانی وجود نداشته باشد، عملاً به معنای مهاجرت آنها است. چرا که دیگر حضور فیزیکی آنها کمکی به اقتصاد نمیکند. آمارها هم نگرانکننده هستند. رتبهی مهاجرفرستی ایران در سال ۲۰۲۰ و از بین ۲۳۲ کشور ۵۳ بوده است. آنچه بین مهاجران مشترک است، نارضایتی از وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور است. حالا هم به دنبال افزایش نااطمینانی در اقتصاد ایران، کارشناسان میگویند موجی جدید از مهاجرت راه افتاده که مهاجران رفتن را برای انتقال سرمایهی خود به جای امن و رسیدن به رفاه و آرامش بر ماندن ترجیح میدهند.
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
