هاتفخبر – آمارهای سازمان پزشکی قانونی دربارهی نزاع که بر اساس تعداد مراجعه به این سازمان ثبت شده، نشان میدهد میزان دعوا و درگیری از سال ۹۲ تا ۹۶ رو به کاهش بوده و پس از آن افزایش یافته است. اما چرا با وجود روند کاهشی، ناگهان دوباره خشونت شیب صعودی گرفته است؟
هاتفخبر – آمارهای سازمان پزشکی قانونی دربارهی نزاع که بر اساس تعداد مراجعه به این سازمان ثبت شده، نشان میدهد میزان دعوا و درگیری از سال ۹۲ تا ۹۶ رو به کاهش بوده و پس از آن افزایش یافته است. اما چرا با وجود روند کاهشی، ناگهان دوباره خشونت شیب صعودی گرفته است؟ به گزارش «هاتفخبر» سرویس اجتماعی «انتخاب» نوشته است: ما ایرانیها، لقب میهماننوازترین مردم جهان را داریم، این را هر كدام از ما بارها از گردشگران مختلف شنیدهایم كه آنچه در طول سفر برایشان بیش از همه جذاب بوده، محبت و میهماننوازی ایرانیها است. اما این یك روی سكه است طرف دیگر و البته ناخوشایند این است كه ظاهراً آنطور كه با مسافران آنسوی مرزها مهربانیم، با خودمان نیستیم. اگر با این گزاره مخالفید كافی است درگیریهای روزانه در كوچه و خیابان بر سر كوچكترین مسائل همچون جای پارك، طرز رانندگی یا دعواهای آپارتماننشینی و همسایگی را مرور كنید. اگر اینها هم قانعتان نمیكند، شاید بد نباشد نظرسنجی موسسهی گالوپ را یادمان بیاید كه همین دو سال پیش انجام شد و ایران را جزو یكی از پنج كشور اول جهان در ردهبندی عصبانیت قرار داد. موضوعی كه همان زمان هم بحثبرانگیز شد و عدهیی گفتند این نظرسنجیها همهی جوانب را در نظر نمیگیرد و تنها به چند پرسش و پاسخ كلی اكتفا میكند بنا بر این نباید جدیاش گرفت اما حتی فارغ از این نظرسنجی، میشود نگاهی به آمار درگیری در سالهای اخیر در كشورمان اتفاق افتاده، افکند. آمارهای سازمان پزشكی قانونی دربارهی نزاع كه بر اساس تعداد مراجعه به این سازمان ثبت شده نشان میدهد در سالهای اخیر، آمار دعوا و درگیری اگرچه كم نبوده اما رو به كاهش داشته به طوری كه از عدد 607 هزار و 340 كه در سال 1392 در شهرهای مختلف ایران ثبت شده، به عدد 589 هزار و 603 در سال 1393 رسیده و پس از آن با ثبت آمار 564 هزار و 223 در سال 1394، 547 هزار و 021 در سال 1395 و عدد 544 هزار و 470 در سال 1396، روند نزولی را طی كرده. تا این جای كار یعنی خوشحالی از كم شدن تعداد درگیریها، یعنی نشانهیی برای كاهش عصبانیت و پرخاشگری. نمودار زیر، شیب نزولی تعداد نزاعهای ثبت شده در سالهای گذشته را نشان میدهد:
افزایش پرخاشگری در جامعه نتیجهی گرانیها است؟ اما نكتهی قابل توجه در آمار مربوط به نزاع، میزان نزاعهای ثبت شده پس از سال 1396 است كه رو به افزایش داشته، آنطور كه در این نمودار مقایسهیی میبینید:
در واقع بر اساس آمار ثبت شده، در هفت ماه ابتدایی سال 1396 تعداد نزاع 351 هزار و 707 بوده و در همین مدت در سال 1397 با 6.1 درصد افزایش به عدد 372 هزار و 993 رسیده است. در هشت ماه ابتدایی سال 1396 نیز تعداد نزاع 390هزار و 972 بوده و در همین مدت در سال 1397 با 6.6 درصد افزایش به عدد 416 هزار و 799 رسیده است. مقایسه تعداد نزاعهای ثبت شده در 9 ماه ابتدای سال 1396 و 1397 نیز با اعداد 428 هزار و 370 و 458 هزار و 440 نشاندهندهی هفت درصد افزایش در سال 1397 است. همچنین در 10 ماه ابتدایی سال 1396 تعداد 465 هزار و 853 نزاع انجام گرفته كه در مقایسه با همین مدت مشابه در سال 1397، نشاندهندهی 6.6 درصد افزایش است.
رابطه مستقیم اقتصاد و خشونت اما چرا خشونت كه در سالهای گذشته روندی كاهشی داشته، ناگهان دوباره شیب صعودی گرفته است؟ شاید یكی از مهمترین دلایل این موضوع را بتوان در مسائل اقتصادی دانست، همانطور كه جامعهشناسها معتقدند خشم و خشونت یك موضوع فردی است اما هنگامی که از حدی فراتر میرود دیگر یك موضوع اجتماعی محسوب میشود و باید عوامل زمینهساز آن را در نظر گرفت. شاید به همین دلیل است كه میتوان افزایش آمار مربوط به نزاع در سال 1397 را با شروع گرانیها در آن سال مرتبط دانست. این احتمال را نگاهی به شاخصهای اقتصادی بیشتر تقویت میكند، هنگامی که ببینیم بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، میزان تورم دوازده ماههی منتهی به فروردین ماه ١٣٩٨ به ٣٠,٦ درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در ماه پیش (٢٦.٩ درصد) ٣.٧ واحد درصد افزایش نشان میدهد. ارتباط اقتصاد و خشونت را میتوان در جدولهای بالا هم ردیابی كرد به طوری كه در سال 1392 كه بیشترین میزان خشونت در سالهای اخیر مشاهده میشود، میزان تورم هم عدد بیشتری را نشان میدهد یعنی 34.7 درصد، اما در سالهای بعد و با كاهش میزان تورم، میزان نزاع هم كاهش داشته است. میزان تورم در سالهای 1393، 1394، 1395 و 1396 با اعداد 15.5، 11.9، 9 و 9.6 درصد روند نزولی داشته كه با روند نزولی میزان نزاع در سالهای یاد شده قابلیت تطبیق دارد.
خشمگینتر از گذشته شدهایم؟ دكتر مصطفی اقلیما مددكار اجتماعی و یكی از جامعهشناسانی است كه ریشهی بسیاری از خشونتها و درگیریهای اجتماعی را در مسائل اقتصادی میداند. او در این زمینه به «انتخاب» میگوید: یکی از مولفههای مهم در آسیبهای اجتماعی، مسالهی اقتصاد است. وقتی بخواهیم جامعهیی را به نشاط برسانیم و از انواع آسیب اجتماعی دور کنیم، چارهیی نداریم جز این که وضع معیشت آنها را بهبود ببخشیم. من بارها گفتهام كه نشاط اجتماعی تنها با شعار و فرهنگسازی درست نمیشود بلکه به مولفههای واقعی در زندگی روزمره نیاز دارد. هنگامی که این مولفهها را نداریم، هنگامی که مردم هر روز برای كوچكترین هزینههای زندگی تحت فشار هستند، چطور میتوانیم انتظار داشته باشیم با همدیگر با خوشرویی برخورد كنند؟ نمیتوانیم مسائل اقتصادی را كنار بگذاریم و به مردم بگوییم به همدیگر لبخند بزنید. من معتقدم ریشهی بسیاری از درگیریهای فردی، خانوادگی و اجتماعی در دغدغههای معیشت است و اگر مشكلات اقتصادی را برطرف نكنیم باید منتظر افسردگی و پرخاشگریهای بیشتر هم باشیم.
این كارشناس اجتماعی تاكید میكند: وقتی با ورق زدن صفحات حوادث روزنامهها به موارد فراوان طلاق، کودکآزاری، همسرآزاری و خشونت افراد در كوچه و خیابان علیه همدیگر برمیخوریم، خوب است صفحات اقتصادی روزنامهها را نیز ورق بزنیم و اخبار اقتصادی را پیگیری کنیم. افزایش قیمت سكه و طلا، افزایش قیمت ارز، گران شدن سادهترین اقلام زندگی رومزه، همه و همه مردم را كلافه میكند، كسانی كه مجبورند چند شغل داشته باشند و باز هم از نرخ تورم عقب بمانند، كسانی كه هر روز خانههایشان كوچكتر میشود و به نواحی دورافتادهتر شهر میرود، چطور قرار است به ورطهی افسردگی و عصبانیت نیفتند؟ او با بیان اینكه عصبانیت و پرخاشگری در چنین شرایطی طبیعی است و نمیتوان آن را انكار كرد، راهكار كاهش پرخاشگری را در بهبود وضعیت معیشت مردم میداند و در عین حال معتقد است: یک اقدام مهم دیگر، كم كردن از تبعیضها است. مردمی كه تبعیض احساس كنند، به خشم فروخورده دچار میشوند كه منتظر كوچكترین جرقه هستند تا خشمشان را بروز بدهند. تبعیضهای جنسی، قومی، مذهبی، شهر و روستایی و تهرانی و شهرستانی میتواند به عصبانیت مردم دامن بزند. اینها همه زمینهساز خشونت در بعد اجتماعی است. ضمن اینكه جای مراكز مشاوره و كلینیكهای مشاوره نیز خالی است. متاسفانه میبینیم هزینهی مراجعه به مشاوران و متخصصان سلامت روان بسیار زیاد است و بسیاری از مردم توان مراجعه به این مراكز را ندارند در نتیجه مشكلات روحی آنها روی هم انباشته میشود و به پرخاشگری در خانواده و جامعه و حتی پرخاشگری علیه خود میرسد. ابراز نگرانی این جامعهشناس و دیگر كارشناسان اجتماعی از تاثیر منفی وضعیت نامناسب اقتصادی بر سلامت روان افراد جامعه در حالی است كه افزایش قیمتها همچنان ادامه دارد و اگرچه مسوولان از تلاش برای كاهش میزان تورم و بهبود شاخصهای اقتصادی در سال جدید سخن میگویند اما جدیدترین گزارش صندوق بینالمللی پول كه چند روز پیش منتشر شد، رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۹ را منفی شش درصد پیشبینی کرده است.
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
